Lubicie być w drodze i obserwować trasę? Macię odrobinę smykałki do elektrotechnicznych zagadnień? Jeśli choć na jedno z pytań odpowiedź brzmi „tak”, warto zainteresować się tym, jak zostać maszynistą. Jest to zawód, o którym zazwyczaj nie jest głośno, a zarazem jest odpowiedzialny i po prostu niezbędny. Kolej jest ważna dla gospodarki, transportu towarów i turystyki. Wyobrażacie sobie te korki w sezonie nad morze albo w góry, gdyby wszyscy turyści przesiedli się w samochody?
Zdobycie uprawnień maszynisty wbrew pozorom nie jest proste. Trzeba spełniać szereg wymagań i ukończyć kurs kolejowy, po którym następują egzaminy.
Trzeba mieć zdrowie, żeby pracować na kolei
Przed przystąpieniem do szkolenia, które pozwoli uzyskać licencję maszynisty, trzeba poddać się szczegółowym badaniom lekarskim. Lokomotywa ciągnie zazwyczaj kilkadziesiąt albo kilkaset ton ciężaru, a na torach mogą wydarzyć się różne sytuacje. Osoba w kabinie maszynisty musi być przytomna i skoncentrowana. Wszystkie schorzenia, które powodują ryzyko utraty przytomności albo uniemożliwiają szybką reakcję, dyskwalifikują kandydata. Trzeba też brać pod uwagę nieregularny tryb życia oraz długie godziny pracy. Pojedyncza zmiana, która w języku kolei jest nazywana służbą, może trwać do 12 godzin.
Co jeszcze jest potrzebne?
Maszynista jest odpowiedzialny za pasażerów lub ładunek, a także za samą lokomotywę. W tej pracy obowiązuje wiele instrukcji i procedur, które służą zachowaniu bezpieczeństwa. Dlatego też, zasiadając przy pulpicie lokomotywy, trzeba umieć tych procedur przestrzegać. Przy tak dużej odpowiedzialności kandydat powinien też być odporny na stres. Bez wątpienia przydatna będzie znajomość języków obcych. Nieraz trzeba umieć dogadać się z obsługą niemiecko-, czesko- lub anglojęzyczną.
Człowiek z licencją… i dyplomem
Aby zostać maszynistą trzeba zdobyć dwa dokumenty: licencję maszynisty oraz świadectwo maszynisty. Licencję można otrzymać po pozytywnym przejściu badań lekarskich i ukończeniu szkolenia, które jest zwieńczone testem teoretycznym. Na teście trzeba wykazać się wiedzą dotyczącą m.in. przepisów bezpieczeństwa i eksploatacji pociągów, rodzajów taborów kolejowych czy podstaw elektrotechniki.
Po uzyskaniu licencji należy ukończyć kurs maszynisty, po którym można zdobyć dyplom uprawniający do prowadzenia lokomotyw. Egzamin na maszynistę ma część teoretyczną i praktyczną. W tej pierwszej sprawdza się znajomość konstrukcji oraz obsługi pojazdów kolejowych i infrastruktury (m.in. sygnalizacji świetlnej). W części praktycznej sprawdza się umiejętności kandydata w praktyce. Tutaj nie wystarczy jednak znajomość przepisów i umiejętność prowadzenia. Trzeba także wiedzieć, jak sprawdzić stan techniczny pojazdu czy zlokalizować usterkę.
Dokładniejsze informacje o formie i zakresie każdego z tych egzaminów można znaleźć w rozporządzeniach, które określają, jak można otrzymać zarówno licencję, jak i dyplom maszynisty. Są to rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 10 lutego 2014 r. w sprawie licencji maszynisty i w sprawie dyplomu maszynisty.
Czy warto zostać maszynistą lub maszynistką?
Pensje maszynistów wahają się od 4700 do 7400. W ofertach pracy coraz częściej pojawiają się liczne benefity: od pakietów opieki zdrowotnej po dofinansowania studiów. Zdecydowanie nie można nazwać tego zawodu wymierającym. Transport kolejowy sprzyja środowisku, więc jego rozwój jest popierany przez osoby i organizacje walczącę o jego ochronę. To pozytywna wiadomość w kontekście rosnącej świadomości ekologicznej. W przyszłości coraz więcej osób może wybierać podróż koleją zamiast samochodem czy samolotem. Kolej jest też ważna ze względów strategicznych czy gospodarczych. Maszyniści będą więc niezbędni również w przyszłości.
